Τα επιτραπέζια παιχνίδια αποτελούν ισχυρή παγκόσμια συνήθεια από αρχαιοτάτων χρόνων (βλ. ζατρίκιο – σκάκι ήδη στη Μινωική Κρήτη και στους Αρχαίους Πέρσες κ.ά.). Αναμφίβολα, όμως, το διασημότερο και παγκόσμια πιο διαδεδομένο και παιγμένο επιτραπέζιο παιχνίδι δεν είναι άλλο από τη γνωστή μας Monopoly.
ΗΠΑ, δεκαετία του 1930. Η Μεγάλη Ύφεση αφήνει εκατομμύρια άνεργους και φτωχούς στο πέρασμά της. Μέσα σε αυτό το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, το 1935 η οικογένεια Πάρκερ και ο Τσαρλς Μπάροου πατεντάρουν ένα παιχνίδι πολύ κοντινό στη σημερινή Monopoly, βασισμένο σε ιδέες παλαιότερων παιχνιδιών, που κυκλοφορούσαν στις ΗΠΑ. Σταδιακά, πατενταρίστηκε και ο Mr. Monopoly, ο μυστακοφόρος κυριούλης με το ημίψηλο καπέλο, που εμφανίζεται στο δεύτερο «Ο» του ονόματος του παιχνιδιού, καθώς και σε πολλές «Αποφάσεις» και «Εντολές» του, συχνά κουβαλώντας τσουβάλια (με χρήματα!).
Από καταβολής της, η Monopoly έχει παιχτεί σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου, έχει μπει στο Βιβλίο Γκίνες (1999), έχει παιχτεί από περισσότερους από 750 εκατομμύρια παίκτες, εκδίδεται πλέον και ως videogame, ενώ ο όγκος των χαρτονομισμάτων όλων των κατά καιρούς εκδόσεων και αντιτύπων της υπολογίζεται ότι ξεπερνά τον παγκόσμιο όγκο φυσικά κυκλοφορούντος χρήματος!
Και ποιος δεν έχει παίξει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του Monopoly, πιθανότατα κοντά στις γιορτές, με συγγενείς, φίλους ή απλώς την οικογένειά του, μοιραζόμενος τα σκαμπανεβάσματα, τις ατυχίες και τα απρόοπτα αυτού του παιχνιδιού, το οποίο δένει με ένα μαγικό τρόπο την τύχη (ζάρι) με την αναγκαία στρατηγική.
Είναι εντυπωσιακό το πώς αυτό το παιχνίδι καταδεικνύει ότι στην «ελεύθερη» αγορά οι άνθρωποι μπορεί να ξεκινούν με την ίδια περιουσία, ωστόσο σταδιακά ο πλούτος συγκεντρώνεται στα χέρια ενός, μέσω απλώς της λειτουργίας των αρχών της αγοράς και μιας διακριτικής «κρατικής» παρέμβασης! Υπ’ αυτήν την έννοια, το παιχνίδι είναι οικονομικοϊστορικά απολύτως διδακτικό.
Στο άρθρο αυτό, θα επιχειρήσω μια συνοπτική καταγραφή των βασικών κανόνων της Monopoly, ως επίσης θα προτείνω στρατηγικές επιβίωσης, αλλά και νίκης. Θα περιοριστώ στη βασική έκδοση, μιας και οι άνω των τριάντα παραλλαγές της (με πιστωτικές κάρτες, με ήρωες της Disney, προσωποποιημένη «My» Monopoly, ακόμα και anti-Monopoly-με τους μισούς παίκτες να παίζουν με όρους περισσότερο ανταγωνιστικούς έναντι των «μονοπωλιακών» παικτών κ.ά.) εξειδικεύονται σε κανόνες που δεν είναι της παρούσης.
Παίζεται με 2 έως 8 παίκτες, οι οποίοι κατέχουν εξαρχής ένα χρηματικό ποσό, ξεκινώντας από αυτόν που έφερε μεγαλύτερη ζαριά (δύο ζάρια) και συνεχίζοντας δεξιόστροφα, πάνω στα τετράγωνα του ταμπλό. Ένας εκ των παικτών κάνει τον Τραπεζίτη. Ανάλογα με το τετράγωνο, ο παίκτης πράττει ως εξής:
- Αν πέσει σε τετράγωνο ιδιοκτησίας (οδό, σιδηροδρομικό σταθμό ή υπηρεσία κοινής ωφέλειας) που δεν ανήκει σε κανέναν, μπορεί να την αγοράσει (στην τιμή στο ταμπλό) ή, αρνούμενος αγορά, να προκαλέσει πλειστηριασμό, στον οποίο μπορεί να μετάσχει.
- Αν πέσει σε εντολή ή απόφαση, σηκώνει ανάλογη κάρτα από το ταμπλό και πράττει αναλόγως.
- Αν πέσει σε τετράγωνο φόρου, πληρώνει στην Τράπεζα το ποσό.
- Αν πέσει σε τετράγωνο Φυλακής (ή αν φέρει τρεις φορές διπλές, καθόσον με τις διπλές ξαναπαίζει, ή κατόπιν απόφασης/εντολής), πάει στη Φυλακή, από όπου βγαίνει είτε με διπλές είτε με καταβολή ποσού στην Τράπεζα.
- Αν περάσει από την Αφετηρία, παίρνει από την Τράπεζα ένα ποσό.
- Αν πέσει σε ιδιοκτησία άλλου παίκτη, του πληρώνει ενοίκιο.
Αν ο παίκτης αγοράσει μία ομάδα ιδιοκτησιών ίδιου χρώματος, μπορεί είτε να διπλασιάζει τα απαιτητέα ενοίκια είτε να χτίσει έναντι τιμήματος σπίτια και ξενοδοχεία, αυξάνοντας κατά πολύ τα απαιτητέα ενοίκια από τους παίκτες που τυχόν πέσουν σε αυτά τα τετράγωνα.
Σε έλλειψη μετρητών, οι παίκτες μπορούν να υποθηκεύουν ιδιοκτησίες τους έναντι χρημάτων από την Τράπεζα (ακυρώνοντας όμως έτσι τη δυνατότητα είσπραξης ενοικίων από αυτές). Άρση υποθήκης γίνεται έντοκα (συνήθως +10%),
Ανά πάσα στιγμή, οι παίκτες μπορούν να αγοράζουν και να πωλούν μεταξύ τους ιδιοκτησίες (ακόμα και υποθηκευμένες) και κτήρια σε κοινά συμφωνούμενες τιμές (όχι όμως με την Τράπεζα).
Νικητής αναδεικνύεται είτε ο παίκτης που σε προσυμφωνημένη χρονική στιγμή έχει τη μεγαλύτερη συνολική αξία περιουσίας (μετρητά+ιδιοκτησίες+κτήρια) είτε, χρεοκοπούμενων σταδιακά των υπολοίπων, ο τελικά εναπομείνας.
Ως εδώ, οι περισσότεροι ίσως ανακαλέσατε στη μνήμη τους κανόνες του παιχνιδιού. Όμως, ποιες είναι οι «βέλτιστες πρακτικές» και στρατηγικές για την αύξηση των πιθανοτήτων νίκης από έναν παίκτη; Η εμπειρία έχει δείξει τα εξής:
- Στην αρχή του παιχνιδιού, αγοράζετε όσο γρηγορότερα γίνεται ιδιοκτησίες, μέχρι να αναλώσετε τα ¾ περίπου των αρχικών μετρητών σας. Για το σκοπό αυτό, αξίζει να μετέχετε σε πλειστηριασμούς, ακόμα και αν καταλήξετε να αγοράσετε ιδιοκτησίες σε τιμές μεγαλύτερες των τιμών ταμπλό. Μια αρχικά «αδιάφορη» ιδιοκτησία, με την οποία δεν «κάνετε χρώμα», μπορεί μελλοντικά να ανταλλαγεί με χρησιμότερη για εσάς, στο πλαίσιο αμοιβαία επωφελούς συναλλαγής με άλλο παίκτη.
- Ειδικά εφόσον αρχίζουν να κτίζονται κτήρια, φροντίστε ανά πάσα στιγμή να διαθέτετε μετρητοίς το μέγιστο ποσό που μπορεί να σας ζητηθεί (από το χειρότερο τετράγωνο, στο οποίο μπορεί να πέσετε) κι αυτό γιατί αν δεν το έχετε, θα αναγκαστείτε είτε να υποθηκεύσετε ιδιοκτησίες σας (χάνοντας τα ενοίκιά τους) είτε να επιστρέψετε στην Τράπεζα κτήριά σας (αποζημιούμενοι στη μισή από την τιμή αγοράς) είτε και να κινδυνεύσετε να χάσετε άμεσα.
- Επιλέξτε για συναλλαγές παίκτες σε δυσμενέστερη θέση από εσάς (για προφανείς λόγους εμπορικής πρακτικής). Οι εν λόγω παίκτες θα είναι διατεθειμένοι να σας πουλήσουν σχετικά φθηνότερα χρήσιμες για εσάς ιδιοκτησίες.
- Αν παίζουν πολλοί παίκτες (άνω των 4), ο σχηματισμός χρώματος είναι δύσκολη υπόθεση. Σε αυτήν την περίπτωση, τολμήστε τριμερείς συναλλαγές (δεν απαγορεύονται).
- Αν δεν έχετε πολλά μετρητά για να χτίσετε, αξίζει τον κόπο να υποθηκεύσετε προσωρινά μια «άσχετη» ιδιοκτησία σας, που μπορεί να μην σας αποφέρει παρά ένα απλό ενοίκιο, προκειμένου να χτίσετε εκεί που έχετε χρώμα. Η υπεραξία ενός κτηρίου, όμως, μέσω των πολλαπλάσιων ενοικίων που προκαλεί στους παίκτες που θα πέσουν σε αυτό, θα σας επιτρέψει να άρετε την υποθήκη μελλοντικά και θα αυξήσει τις πιθανότητες τελικής νίκης σας.
- Μην βασίζεστε στο πόσο συχνά πέφτουν οι συμπαίκτες σας σε τετράγωνα. Ισχύουν στο ακέραιο οι νόμοι των πιθανοτήτων. Το ότι μέχρι κάποιο χρονικό σημείο οι συμπαίκτες περνούν συχνά από μία οδό δεν σημαίνει ότι θα ξαναπεράσουν. Επομένως, χτίζετε ξεκινώντας από την τελευταία –και συνήθως μεγαλύτερων ενοικίων- οδό κάθε χρώματος.
- Μην διστάσετε, μετά την εξάντληση των ιδιοκτησιών, να παραμείνετε στη Φυλακή για το μέγιστο δυνατό διάστημα (3 γύροι), προκειμένου να επωφελείστε από τη δυνατότητα να κάνετε συναλλαγές (είσπραξη ενοικίων, αγοραπωλησίες, χτίσιμο κτηρίων κ.ά.), χωρίς να κινδυνεύετε να πληρώσετε κάτι.
Συνοπτικά, το παραπάνω πλέγμα συμβουλών αποτελεί προϋπόθεση (αλλά όχι διασφάλιση) μιας καλής στρατηγικής για νίκη. Ο αμυντικός, φοβικός με συναλλαγές παίκτης δεν ανταμείβεται, παρά μόνον αν έχει κατοχυρώσει εμφανές προβάδισμα (πράγμα σπάνιο). Ειδάλλως, θα οδηγηθεί σε ήττα. Επομένως, τολμήστε!
Με την ευχή τα παιχνίδια της Monopoly να εξασκήσουν την οξυδέρκεια και στρατηγική σας σκέψη, καθώς και να συμβάλουν στο όσο πιο αγαπησιάρικο σμίξιμο με φίλους στα δύσκολα χρόνια της κρίσης, σας αποχαιρετώ και, ως παλαίμαχος της Monopoly, είμαι στη διάθεσή σας για τυχόν πιο εξειδικευμένες ερωτήσεις επί του παιχνιδιού και της στρατηγικής του, μέσω της πλατφόρμας του beautyguard. Γιατί, όσο και αν εξελιχθούν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το άγχος της Εντολής για γενική επισκευή όλων των κτηρίων σας στη Monopoly είναι αξεπέραστο!
current_Panos
