Η Ζυράννα Ζατέλη είναι σύγχρονη Ελληνίδα συγγραφέας με φανατικό κοινό. Γεννήθηκε στο Σοχό Θεσσαλονίκης το 1951 και ζει στο Κουκάκι της Αθήνας, μαζί με πολλές γάτες. Ιδιαίτερη προσωπικότητα, απόκοσμη μα και ακριβής στα νοήματά της, γράφει στο μεταίχμιο του πραγματικού με το φανταστικό, εκκινώντας από γεγονότα της παιδικής της ηλικίας, με έντονη την παρουσία των στοιχείων της φύσης, του θανάτου και των ζώων.

Έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, έχει ακουστεί από το Τρίτο Πρόγραμμα, ορισμένα βιβλία της έχουν ηχογραφηθεί από την ίδια για όσους προτιμούν την εξ ακοής «ανάγνωση». Το ιδιαίτερο λογοτεχνικό της στυλ ασκεί μαγνητισμό στον αναγνώστη. Το πολυτονικό, στο οποίο γράφει, ακόμα ακόμα και η γραμματοσειρά της, έλκουν μυστηριωδώς και, ενώ η ουσία των ιστοριών της δεν διαθέτει οπωσδήποτε την ευρηματικότητα ενός Μάρκες ή ενός Ντοστογιέφσκι, καταλήγει να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, μέσα από απίθανες δολιχοδρομήσεις, απρόβλεπτες εξελίξεις και νοερά ταξίδια σε έναν κόσμο πολύ ιδιαίτερο. Όπως λέγεται στο οπισθόφυλλο ενός από τα δημοφιλέστερα έργα της, «η ζατελική ανθρωπότητα αναδύεται από τα άπειρα στοιχεία -τα χώματα, τα νερά και τα σκοτάδια-, ως εκ τούτου δεν ελπίζει σε κάποιον τελειωμό».

Η τριλογία που την καθιέρωσε είναι «Με το παράξενο όνομα Ραμάνθυς Ερέβους», της οποίας αναμένομε με μεγάλο ενδιαφέρον το τρίτο μέρος (τα δύο προηγούμενα ήταν «Ο θάνατος ήρθε τελευταίος» και «Το πάθος χιλιάδες φορές»).

Στο παρόν σημείωμα θα ρίξομε μια ματιά στο πρώτο της έργο, την «Περσινή Αρραβωνιαστικιά» και επιφυλασσόμαστε να επανέλθομε σε όλο το φάσμα της δημιουργίας της, ως ακραιφνείς ζατελικοί, με τη ζέση που αρμόζει στην πρωθιέρεια της ρεαλιστικής ουτοπίας της Ελλάδας του 20ού αιώνα.

Η «Περσινή Αρραβωνιαστικιά» είναι το πρώτο από μια συλλογή διηγημάτων, που εκδόθηκε το 1984. Εξιστορεί τον πρώιμο εφηβικό έρωτα της πρωταγωνίστριας, σε πρώτο ενικό πρόσωπο, με μια ύπαρξη εξαιρετικά φειδωλή στις εκφράσεις, με την οποία περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος των ημερών τους.

Πρόσφατα, το εν λόγω έργο ανέβηκε στο σανίδι από μια φιλόδοξη νέα ομάδα καλλιτεχνών, μετά από ειλικρινείς επιφυλάξεις της δημιουργού, ωστόσο όσοι είχαμε την τύχη να το δούμε στο δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου είδαμε μια θριαμβική απόδοση του ζατελισμού, με έντονο ρεαλισμό, σχεδόν αφαιρετική, πλην όμως συνεπή στην ενέργεια αυτής της τόσο μοναδικής συγγραφέως. Κατά την εν λόγω θεατρική παράσταση, ο (μοναδικός) ρόλος αποδόθηκε ταυτόχρονα από τρεις γυναίκες ηθοποιούς, που στροβιλίζονταν (κυριολεκτικά και μεταφορικά) στις σπείρες του μονοπατιού της ιστορίας με την αμεσότητα, αλλά και τη γλαφυρότητα που αντιπροσωπεύει αυτό το τόσο ιδιαίτερο είδος, που υπηρετεί η Ζυράννα.

Αρραβωνιάστηκαν κρυφά στο πίσω μπαλκόνι, μια κρύα νύχτα του Γενάρη με πανσέληνο.

Ο αποδέκτης του έρωτα της πρωταγωνίστριας αφήνεται στην αφοσίωση και περιποίησή της, τις ώρες που δεν κοιμάται (και είναι πολλές οι ώρες που κοιμάται). Ενίοτε δραπετεύει από το κοινό τους δωμάτιο, για να επιστρέψει σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Οι δυο τους αναπτύσσουν έναν ολότελα δικό τους κώδικα επικοινωνίας. Η μητέρα του εμφανίζεται πότε πότε στην πίσω αυλή, για να του επιφυλάξει μια σχεδόν ανίερη σωματική επαφή.

Η πρωταγωνίστρια, παραδομένη στον κόσμο της φαντασίας της, αποδρά από τη ζώσα πραγματικότητα, αφήνεται να υπηρετήσει το μεγαλείο του σχεδόν ανεκπλήρωτου έρωτα, που αναμφίλεκτα είναι ο σφοδρότερος όλων..

..μέχρι που ένα αμετάκλητο γεγονός τερματίζει βίαια την ιστορία. Ο Μάρκος πατήθηκε μια μέρα άξαφνα από ένα φορτηγό, καταμεσίς του χιονισμένου δρόμου, όπου κοιμόταν, θύμα τελικά του μορφικού πάθους του. Δεν πρόλαβε να αντιδράσει και το κατακόκκινο αίμα του βάφει έντονα το λευκό του χιονιού.

Όταν η πρωταγωνίστρια, τραγική φιγούρα, εισέρχεται έντρομη στο παρακείμενο καφενείο, σοκαρισμένη από το αίμα που έχει βάψει την άσφαλτο, λαμβάνει από έναν εκ των θαμώνων την αφοπλιστική απάντηση: «…πώς κάνεις έτσι; Ένας γάτος ήταν..».

Η «Περσινή Αρραβωνιαστικιά» αποτελεί τον πρόναο για να εισέλθει κανείς στη μυστικιστική τελετουργία του ζατελικού κόσμου, κληθείς να κοινωνήσει των αχράντων μυστηρίων της ενατένισης του εραλδικού, με τον πλέριο ρεαλισμό των ζώων, των φυτών, των παιδιών.

Τα έργα της Ζυράννας Ζατέλη μπορεί να μην αποτελούν αναγνώσματα παραλίας, ωστόσο δεν μπορεί κανείς να πει ότι δεν διαβάζονται και σε παραλία. Ξεκινώντας με την «Περσινή Αρραβωνιαστικιά», σας καλούμε σε ένα ανεπανάληπτο ταξίδι επιστροφής στις ρίζες μιας Ελλάδας που σίγουρα βρίσκεται κάπου μέσα μας, ωστόσο δεν παύει να μας αίρει αξιακά στη σφαίρα του υπερβατικού, του φυσικού πεπρωμένου, τελικά της αλήθειας.

current_Panos

0 Comments

Leave a reply

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

*

©2015

contact us

We're not around right now. But you can send us an email and we'll get back to you, asap.

Sending

Log in with your credentials

Forgot your details?