Στις 14 του Απρίλη του 2015 έκλεισε ένας χρόνος από τότε που η ανθρωπότητα έχασε έναν από τους σημαντικότερους λογοτέχνες της ισπανόφωνης λογοτεχνίας και του 20ού αιώνα, τον Κολομβιανό Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες.
Ποιος δεν έχει διαβάσει ή τουλάχιστον δει σε βιβλιοθήκη τα «Εκατό Χρόνια Μοναξιάς» ή τον «Έρωτα στα Χρόνια της Χολέρας»; Κλασικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που στέκονται διαχρονικά και πάντα επίκαιρα, πέρα και πάνω από εποχές και χώρες. Δύο μόνο από τα συνολικά δεκαπέντε έργα του, ανάμεσα σε άρθρα και κινηματογραφικά σενάρια επίσης.
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες γεννήθηκε το 1927 στο χωριό Αρακατάκα της Κολομβίας, μιας χώρας που αποτέλεσε πεδίο ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, όπως και όλη η λατινική Αμερική κατά καιρούς. Το 1947 τον βρίσκει να σπουδάζει Νομική και Πολιτικές Επιστήμες. Σε αυτό οφείλεται η προοδευτική, φιλολαϊκή ματιά του στα πράγματα.
Το 1948 μετακομίζει στην Καρθαγένη της Ινδίας και ασχολείται με τη δημοσιογραφία σε εφημερίδες και περιοδικά. Το 1967 δημοσιεύει το αξεπέραστο «Εκατό Χρόνια Μοναξιά», το οποίο τον καθιέρωσε ως έναν από τους μεγαλύτερους σύγχρονους συγγραφείς. Το 1982 κερδίζει επάξια το Νόμπελ Λογοτεχνίας, με το εξής σκεπτικό της σουηδικής ακαδημίας: «για τα μυθιστορήματα και τα διηγήματά του, στα οποία το φανταστικό και το πραγματικό συνδυάζονται σε έναν πλούσιο κόσμο φαντασίας, αντανακλώντας τη ζωή και τις συγκρούσεις μιας ηπείρου».
Στρογγυλεμένη διατύπωση, μιας και η προσέγγιση του κόσμου του είναι ανοιχτά ταξική, δεν φείσθηκε της δημοκρατικής ματιάς στα πράγματα, τα είπε με το όνομά τους. Μίλησε για την εκμετάλλευση, για την εξαθλίωση, για την κοινωνική επανάσταση, τον αγώνα για μια καλύτερη ζωή των λαϊκών στρωμάτων. Ύμνησε χωρίς περιστροφές τον κοινωνικό μετασχηματισμό, καταδίκασε τις επεμβάσεις, την αποικιοκρατική αντίληψη όσων εκμεταλλεύτηκαν τον πλούτο της ηπείρου του. Ήταν στρατευμένος λογοτέχνης ο Μάρκες. Απλά, η ιδιαίτερη τάση του να συναιρεί το πραγματικό με το φανταστικό τον κατατάσσει στους θιασώτες του «μαγικού ρεαλισμού». Ρεαλισμού, σε κάθε περίπτωση όμως.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε αποσυρθεί στην ιδιωτική του ζωή, καθώς έδινε τη μάχη με τον ύπουλο καρκίνο των λεμφαδένων. Έφυγε από κοντά μας στις 17 του Απρίλη του 2014, σε ηλικία 87 ετών, στο Μεξικό, όπου είχε εγκατασταθεί από το 1961.
Τι μας διδάσκουν συγγραφείς του διαμετρήματος του Μάρκες; Ότι Τέχνη που δεν στρατεύεται στην υπόθεση μιας καλύτερης ζωής παραμένει ρηχή αυταρέσκεια, φθηνό ξέφτι πνευματικού επιπέδου, άλλοθι έλλειψης νοήματος και περιεχομένου. Το καλό βιβλίο δεν είναι τσίχλα για τα μάτια. Ανοίγει δρόμους και κόσμους. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.
current_Panos
