Τα τελευταία χρόνια μάθαμε να ζούμε με το φόβο της χρεοκοπίας. Σχεδόν κάθε μήνα και σίγουρα όποτε είναι σε εξέλιξη κάποια διαπραγμάτευση με τους εταίρους και δανειστές μας, αναπαράγεται μια τρομοκρατία ότι δεν θα βρούμε χρήματα στα ΑΤΜ, ότι το Κράτος θα κηρύξει στάση πληρωμών (σε μισθούς και συντάξεις, γιατί κατά τα άλλα δεν απέχουμε πολύ από αυτό), ότι θα καθοριστεί ανώτατο όριο ποσού αναλήψεων κατ’ άτομο την ημέρα, ότι θα δημευτούν ποσά στους τραπεζικούς λογαριασμούς πάνω από ένα όριο, όπως έγινε το 2013 στην Κύπρο, και άλλα.
Ανεξάρτητα από τις αντικειμενικές πιθανότητες να συμβεί κάτι από τα παραπάνω και χωρίς ίχνος διάθεσης για πολιτική ανάλυση όλων αυτών των σεναρίων και των σκοπιμοτήτων που ενδεχομένως εξυπηρετούν, θα αναφερθούμε σε ορισμένα χαρακτηριστικά και ιδέες επιβίωσης, σε περίπτωση πραγματικού «πιστωτικού γεγονότος», όπως ονομάζεται στη διεθνή βιβλιογραφία.
Πτώχευση κηρύσσει ένα Κράτος, που για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του. Συνήθως, πρόκειται για δόσεις δανείων που έχει λάβει κατά το παρελθόν.
Η χρεοκοπία στην Ιστορία δεν είναι ούτε κάτι σπάνιο ούτε κάτι μη διαχειρίσιμο. Η πιο γνωστή στη νεότερη ελληνική ιστορία είναι του 1893, οπότε και ο τότε πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης είπε το γνωστό «δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Ακόμα και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όμως, δήλωνε το 1932 «τελικώς επτωχεύσαμεν», λόγω της συσσώρευσης χρεών, που κατέστη αδύνατο να εξυπηρετηθούν μετά τη μικρασιατική καταστροφή και τη διεθνή ύφεση που ακολούθησε το κραχ του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης (1929).
Πιο πρόσφατα, ήταν η κυβέρνηση της Ρωσίας το 1998 και της Αργεντινής το 2002 που δήλωσαν αδυναμία αποπληρωμής του εξωτερικού τους χρέους.
Αυτό που ως τώρα δεν έχει τύχει να συμβεί είναι να χρεοκοπήσει μια χώρα, που μετέχει σε νομισματική ένωση, όπως η χώρα μας στο ευρώ. Είναι προφανές ότι και μόνο το ενδεχόμενο να κλονιστεί το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα αποτελεί επαρκές κίνητρο για τους εταίρους μας να αποφεύγεται η χρεοκοπία της Ελλάδας. Πέρα από τη φυγή κεφαλαίων, κάτι τέτοιο θα κλόνιζε ίσως αμετάκλητα την εμπιστοσύνη προς το δεύτερο ισχυρότερο νόμισμα του κόσμου, κάτι που καμία πολιτική και τραπεζική ευρωελίτ δεν θα διακινδύνευε. Αυτό φυσικά δεν διαφαίνεται να τους εμποδίζει από τη συνέχιση εκβιαστικών τακτικών, προκειμένου να επιτύχουν τους όποιους σκοπούς τους.
Ανεξάρτητα, όμως, από αυτήν τη σκοπιμότητα, το να είναι κανείς προετοιμασμένος για το ενδεχόμενο μιας προσωρινής νομισματικής αβεβαιότητας, μακριά από υστερίες, δεν είναι σε καμία περίπτωση άχρηστο.
Σύντομος οδηγός επιβίωσης σε ενδεχόμενη χρεοκοπία, λοιπόν, που πρωτίστως προϋποθέτει χιούμορ, εφευρετικότητα και ψυχραιμία:
- Δεν φυλάσσουμε στο σπίτι μας (ή σε άλλο κρυφό σημείο της περιουσίας μας) ευρώ περισσότερα από όσα χρειάζονται για την αντιμετώπιση πρώτων αναγκών. Οι πιθανότητες να χάσουμε χρήματα από κλοπή ειδικά αυτήν την εποχή είναι αντικειμενικά περισσότερες. Οι επίδοξοι κλέφτες είναι πάντοτε «ένα βήμα μπροστά».
- Σημαντικότερο για την προσωρινή επιβίωση είναι το απόθεμα σε είδος. Ζυμαρικά, όσπρια, λάδι, κονσέρβες και ρύζι σε ποσότητες ικανές να ανακυκλώνονται βάσει ημερομηνίας λήξης από τη συνήθη κατανάλωσή μας έχουν πρακτικά μεγαλύτερη σημασία.
- Ενεργειακή αυτονομία εξασφαλίζεται με ένα πετρογκάζ ή και με γκαζάκια.
- Το νερό δεν κόπηκε ποτέ στο δυτικό κόσμο, ούτε στην Κατοχή ούτε στη χούντα ούτε σε χρεοκοπία.
- Ένα συντηρημένο ποδήλατο για κοντινές μετακινήσεις δεν είναι κακή ιδέα.
- Ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας δεν θα μας πρόδιδε ποτέ (άλλωστε αποτελεί κοινό τόπο ότι και στην Κατοχή οι πόλεις πείνασαν περισσότερο). Δυο πορτοκαλιές και δυο ζώα, αν υπάρχει πρακτικά η δυνατότητα συντήρησης και φύλαξής τους, μπορεί να κάνουν τη διαφορά, σε σχέση με το γείτονα που μπορεί απλά να περιμένει τα συσσίτια. Σε αυτήν την περίπτωση, εμφατικά (και χωρίς καμία διάθεση αστεϊσμού) προτιμήστε τις κότες. Τρώνε τα πάντα και παράγουν την υψηλής θρεπτικής αξίας τροφή που λέγεται αβγά, με σχετικά σταθερό, ασφαλή ρυθμό (ο κόκορας αντενδείκνυται, καθώς, πέρα από ελκυστικός για κλοπή ή φόνο λόγω bad timing decibels, δεν γεννά αβγά και αναστατώνει και τις συμβίες του με τις συνεχείς ορμές του, αυτό ακριβώς που λέμε «εδώ ο κόσμος χάνεται..»). Το κρέας τους αποτελεί αντιπαραγωγική μορφή αξιοποίησης, για προφανείς λόγους (εκτός αν ειστε αρκετά τυχεροί και τύχει κλώσσα).
Ανεξάρτητα από τους αναπόφευκτους συνειρμούς περί φαιδρότητας των παραπάνω (που θα πρέπει να προβληματίσουν όχι υπό το πρίσμα των τρεχουσών σχετικά ασφαλών συνθηκών ύπαρξης μισθού στο ΑΤΜ), το μυστικό ελαχιστοποίησης του ρίσκου γενικά σε περιπτώσεις αντιμετώπισης πιστωτικών γεγονότων είναι η διασπορά, σε δύο επίπεδα:
* Διασπορά αποθέματος όλων των τυχόν διαθέσιμων μέσων επιβίωσης που βρίσκονται στη διάθεση του νοικοκυριού (χρήματος, πρώτων υλών, έτοιμων ειδών, ζωικού κεφαλαίου κ.ά.) σε διαφορετικά, ασφαλή σημεία στο σπίτι ή στην περιουσία.
* Διασπορά τυχόν λοιπών χρηματικών διαθεσίμων σε διαφορετικά τραπεζικά προϊόντα (καταθέσεις, θυρίδες, ομόλογα, χρυσός, αμοιβαία κεφάλαια, προθεσμιακοί λογαριασμοί, λογαριασμοί σε ξένο νόμισμα). Φυσικά, μιλάμε για ποσά στοιχειωδώς άξια λόγου. Δεν χρειάζεται να μας ανησυχεί ένας λογαριασμός μισθοδοσίας που δυο μέρες πριν πληρωθούμε μένει με 12 ευρώ και καταθέτουμε από το ΑΤΜ 10ευρο για να πάρουμε 20ευρο.
Πάντως, βάσει της τρέχουσας προτεραιοποίησης αναγκών της ελληνικής κοινωνίας, διαφαίνεται ότι η έλλειψη wifi θα είναι πιο στρεσογόνα από την έλλειψη λαδιού για τους Έλληνες του 2015. Επιπλέον, με το 60% του πληθυσμού υπέρβαρο και το 25% παχύσαρκο έχουμε πολύ χρόνο στη διάθεσή μας. Επομένως, οπλιστείτε με χιούμορ και υπομονή και σίγουρα θα περάσει κι αυτό. Δωρεάν δίαιτα atkins.
Πάνω απ’ όλα, όμως, και ανεξάρτητα από το βαθμό εσωτερίκευσης του στρες από μια προοπτική χρεοκοπίας, ας μην μας διαφεύγει το εξής απλό δίδαγμα της πολιτικής ιστορίας: καμία κυβέρνηση δεν αντέχει το πολιτικό και κοινωνικό κόστος μιας χρεοκοπίας, γι’ αυτό θα κάνει ό,τι πραγματικά μπορεί, για να αποφύγει να στιγματιστεί μ’ αυτό.
current_Panos
