Η πρώτη μου επαφή με την αγγλική κουζίνα, ήταν ταξιδεύοντας στο Τορόντο του Καναδά, σε πτήση transit της British Airways, μέσω αεροδρομίου London Heathrow. Ήταν μόλις το 1996 και δύσκολα μπορεί να περιγράψει κανείς με λόγια τα συναισθήματα που ένιωσα, όταν θρασύτατα ξεπρόβαλε μπροστά μου, ένα περίτεχνα στολισμένο πιάτο με ψητό κρέας μοσχαρίσιου ρολού και ρυτιδιασμένα βραστά ντοματάκια να το συνοδεύουν, από τις ευγενέστατες κατά τα άλλα αεροσυνοδούς της εταιρείας. Τραυματική εμπειρία. Αδιανόητη γαστρονομική παραφωνία για οποιοδήποτε άνθρωπο σέβεται τον ουρανίσκο του. Μέχρι τότε, δεν είχε τύχει να ταξιδέψω στο Λονδίνο και θα ομολογήσω πως χρειάστηκαν σχεδόν 10 χρόνια και ωμή προπαγάνδα καλών φίλων για να αποφασίσω να το επισκεφτώ. Οι δρόμοι μου με έβγαζαν πάντοτε αλλού. Δεν αποκλείω, ωστόσο και το ενδεχόμενο να είχα επηρεαστεί αρνητικά από τη φήμη που θέλει τη Λονδρέζικη κουζίνα άνοστη και πανάκριβη, η οποία επιβεβαιωνόταν κάθε φορά που έφερνα στο νου μου εκείνα τα ταλαίπωρα, κατσιασμένα ντοματάκια της πτήσης.
Για μένα, η καλή γαστρονομία είναι ίδιον του πολιτισμού ενός λαού. Θα μου πεις, η γεύση είναι υποκειμενική και συνηθίζεται. Συμφωνώ, μα θα απαντήσω πως υπάρχουν βασικοί κανόνες που δεν πρέπει να παρακάμπτονται και επιπρόσθετα, οι μαγειρικές κουλτούρες των διαφόρων λαών, πρέπει να μπαίνουν που και που σε σύγκριση ανά μεταξύ τους, για να βελτιώνονται, όπως όλα τα πράγματα στη ζωή εξάλλου.
Έτσι, μόλις το 2006, έκανα το πρώτο ταξίδι μου στη βρετανική πρωτεύουσα, πεπεισμένος πως θα λιμοκτονήσω από την άχρωμη, άγευστη και άοσμη εγγλέζικη κουζίνα. Έκτοτε, επανήλθα αρκετές φορές στην πόλη αυτή, γιατί όσο και καταλήγεις να τρως εγγλέζικο sushi στην China Town, η αλήθεια είναι πως το Λονδίνο «δεν παίζεται» από όποια πλευρά και αν το δεις!
Δε θα επεκταθώ για το τι μπορεί κανείς να κάνει και να δει στο Λονδίνο. Θα χρειαζόταν να γράψω τόμους με άρθρα για αυτό το θέμα. Ούτε θα αναλύσω περισσότερο τα κακώς κείμενα του μονότονου αγγλικού μενού. Θα σταθώ όμως λίγο, στα καλά στοιχεία που μπορεί να γευτεί κανείς από εγγλέζο μάγειρα και ζαχαροπλάστη, τιμής ένεκεν σε μια πόλη που πραγματικά αποζημιώνει αν όχι ξετρελαίνει τους επισκέπτες της.
Το θρυλικό English Breakfast.
Πληθωρικότατο, υπερβολικά θρεπτικό και νόστιμο, κυριολεκτικά επιβεβαιώνει την άποψη ότι το πρωί, πρέπει να τρώμε ως Βασιλιάδες! Το English Breakfast έκανε την εμφάνιση του για πρώτη φορά το 1840, αλλά τα συστατικά που περιελάμβανε, δεν ήταν ακόμη θεσμοθετημένα και μπορούσε να περιλαμβάνει βρασμένα σύκα, ψητή μοσχαρίσια μπριζόλα ή γλώσσα, τηγανητό ψωμί ακόμη και νεφρούς, μυελό και μάγουλα μοσχαριού. Οι βρετανοί όμως που είναι άνθρωποι των τύπων, δε θα μπορούσαν να μη δώσουν πρωτόκολλο και στο πρωινό τους. Έτσι, σήμερα, παραγγέλνοντας ένα αυθεντικό English Breakfast, για να θεωρείται “comme il faut” το πιάτο σας, θα πρέπει να περιλαμβάνει:
- Εκ πεποιθήσεως τηγανητά αυγά «μάτια». Οι Άγγλοι είναι κατηγορηματικοί πάνω σε αυτό γιατί θεωρούν ότι μόνο αυτός ο τρόπος μαγειρέματος αναδεικνύει το άρωμα και τη γεύση του αυγού. Θα αρνηθούν πεισματικά να σας τα προσφέρουν, αν για λόγους θερμίδων ζητήσετε να σας τα μαγειρέψουν ποσέ.
- Μανιτάρια, είτε ολόκληρα είτε σε φέτες. Συνήθως είναι Portobello και πάντα ελαφριά ψημένα στο grill.
- Φασόλια μαγειρεμένα σε πλούσια σάλτσα ντομάτας, χωρίς ιδιαίτερα μπαχαρικά παρά μόνο λίγο μαϊντανό.
- Φρυγανισμένο ψωμί, το οποίο τοποθετείται διακριτικά δίπλα από το πιάτο, ώστε να σου δίνει τη διακριτική ευχέρεια να το καταναλώσεις όπως εσύ θέλεις, χωρίς να εμπλέκεται γευστικά με τα υπόλοιπα συστατικά του πιάτου.
- Καλής ποιότητας χοιρινό λουκάνικο, που τοποθετείται πάντα δίπλα από τα αυγά στο πιάτο, ώστε να συμπληρώνει τη γεύση τους.
- Το μπέικον του αγγλικού πρωινού, είναι συνήθως κομμένο σε παχιές φέτες, τηγανισμένο στο ίδιο το λίπος του και πολύ τραγανό.
- Ντομάτες αργοψημένες στο φούρνο σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία, με θυμάρι και ελάχιστο ελαιόλαδο.
- Black puddings, μια ιδιαίτερη σπεσιαλιτέ Σκωτσέζικης καταγωγής. Δεν πρόκειται για τη γνωστή σε όλους μας πουτίγκα. Πρόκειται για μια ιδιαίτερη κατηγορία σκουρόχρωμου λουκάνικου. Είναι πολύ πικάντικα και σίγουρα πολύ λιπαρά και οφείλουν την όψη τους στο αίμα των χοίρων που περιέχουν. Δε ξέρω κατά πόσο θα ενθουσίαζαν κάποιον γευστικά, σίγουρα όμως μια δοκιμή είναι πρόκληση.
- Συνοδευτικές σάλτσες, που συνήθως είναι bbq sauce ή απλή ketchup.
- Το συνοδευτικό ποτό είναι προφανέστατα το τσάι English Breakfast ή εναλλακτικά το Earl Grey, που προσφέρει και μια ελαφριά αίσθηση περγαμόντου, για να ελαφρύνει τον ουρανίσκο μας από τη λιπαρότητα του πιάτου.
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να πω, βεβαίως, ότι το English Βreakfast έχει περίπου 1190 ολόκληρες θερμίδες και δεν είναι φυσικά διαπραγματεύσιμη κάποια light εκδοχή του, όταν βρεθεί κανείς στο Λονδίνο.
Το πληθωρικό αυτό πρωινό είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας ενός γνήσιου Βρετανού, που συνηθίζουν να λένε πως το English Breakfast έχει κάτι από την ιερότητα της αγγλικής σημαίας! Μάλιστα, το 2012 ιδρύθηκε και ο Οργανισμός Αγγλικού Πρωινού (English Breakfast Society) με σκοπό την επαναφορά και διατήρηση της αρχικής αίγλης του αγγλικού πρωινού και τη διάδοση του σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης!
Dinner Time!
Η Αγγλική κουζίνα, είναι ιδιαίτερα ιδιόρρυθμη, γιατί στην πραγματικότητα έχει πάρα πολλές ετερόκλιτες επιρροές τόσο από τους λαούς που κατέκτησαν την περιοχή, όσο και από τις χώρες που η ίδια είχε, κατά καιρούς, κατακτήσει. Ας μην ξεχνάμε, ότι η Μεγάλη Βρετανία, είχε πάρα πολλές αποικίες τόσο στην Ασία όσο και στην Αφρική. Έτσι, σε ένα αυθεντικό εγγλέζικο εστιατόριο, θα κληθούμε ενίοτε να επιλέξουμε ανάμεσα σ’ ένα καυτερότατο πιάτο με ινδικό κάρυ και σε ένα mild πιάτο βραστού σολομού με αγγουροσαλάτα.
Ένα αγγλικό δείπνο αρχίζει συχνά με σούπα και ακολουθείται από πιάτο με κρέας ή ψάρι με λαχανικά, ένα επιδόρπιο και ύστερα τυρί. Συχνά, ένα γεύμα τελειώνει με τοστ με αντζούγιες ή devil on horseback, παρόλο που σήμερα αυτά προσφέρονται, μονάχα σε παραδοσιακά ρεστοράν. Το τελευταίο πιάτο, περιλαμβάνει ζουμερά ροδάκινα, τυλιγμένα με προσούτο ή συνηθέστερα μπέικον, ελαφριά ψημένα στο grill.
Μερικά λονδρέζικα πιάτα που αξίζει να δοκιμάσει κανείς στο δείπνο του είναι:
- H κλασσική Shepherd’s pie, μια ιδιαίτερη κρεατόπιτα με κιμά αρνιού, λαχανικά και πουρέ on top.
- To Roast Beef, ένα δημοφιλές αγγλικό πιάτο, το οποίο έχει πολλούς φίλους όσο και ορκισμένους εχθρούς. Πρόκειται για μοσχαρίσιο κρέας ψημένο πολύ τραγανά εξωτερικά και αιματηρό εσωτερικά ώστε να παραμένει ζουμερό.
- Yorkshire Puddings, που θα μπορούσαν να περιγραφθούν σαν αλμυρά muffins βουτύρου.
- Fish and chips.. τι άλλο? Τηγανιτές πατάτες με μπακαλιάρο. Εντάξει, το τρως και πιθανότατα ονειρεύεσαι τους ντολμάδες της γιαγιάς σου, ωστόσο είναι και αυτό μια εμπειρία που ας πούμε ότι πρέπει να ζήσει κάποιος.
Γλυκά και επιδόρπια.
Μπορεί να οι βρετανικές γεύσεις να μην είναι ιδιαίτερα του γούστου μας εδώ στην Ελλάδα, αλλά δεν γίνεται να μην πούμε ότι τα εγγλέζικα γλυκύσματα και επιδόρπια έχουν ιδιαίτερο γαστρονομικό ενδιαφέρον. Τα εγγλέζικα γλυκά, είναι «άγλυκα» και συνοδεύονται συνήθως με γλυκιά κρέμα, ώστε να δίνουν τη δυνατότητα να βάζεις όση θέλεις και με αυτόν τον τρόπο να ρυθμίζεις εσύ τη γεύση σου.
Αξίζει να δοκιμάσει κανείς την κλασσική πουτίγκα, γνωστή και ως plum pudding ή αλλιώς pud. Η συνταγή της χρονολογείται στο μεσαίωνα και πρόκειται για ένα επιδόρπιο με αποξηραμένα φρούτα, αυγό, βούτυρο και αρκετά μυρωδικά όπως ginger, κανέλα, μοσχοκάρυδο και γαρίφαλο. Συνοδεύεται με κρέμα και είναι πράγματι, πολύ ιδιαίτερη.
Τα muffins και τα tea cakes, που σερβίρονται σε μεγάλη ποικιλία, μαζί με το αγγλικό τσάι στις 4 μ.μ ακριβώς θα σας κλέψουν την καρδιά. Τα τελευταία χρόνια υπέροχα γλυκά με ασύγκριτη γεύση και εμφάνιση, σερβίρονται στην αλυσίδα των Café Concerto και πραγματικά θα σας αποζημιώσουν.
Για το δρόμο, εξαιρετικής ποιότητας και γεύσης είναι οι σοκολάτες Thornton’s, που είναι σχεδόν εφάμιλλες με τις Βέλγικες και κάτι παραπάνω! Και για όσους αγαπούν τις ιδιόρρυθμες γεύσεις, αξίζει να δοκιμάσουν καραμέλες γλυκόριζας allsorts, μιας και πρόκειται για αλμυρή και γλυκόπικρη εμπειρία μαζί!
Το αγγλικό τσάι.
Εντάξει, εμείς οι Έλληνες δεν μπορούμε χωρίς το καφεδάκι μας. Στην Αγγλία όμως το τσάι έχει την τιμητική του. Είναι το αγαπημένο ρόφημα των Βρετανών και σερβίρετε με ιδιαίτερη ιεροτελεστία στις 4 το απόγευμα. Υπάρχουν ατελείωτες ποικιλίες τσαγιού, όμορφα και ιδιαίτερα σερβίτσια και μοναδικά γλυκίσματα που το συνοδεύουν. Ένα «σωστό» τσάι αρχίζει με ψωμί και βούτυρο και σπιτική μαρμελάδα ή σάντουιτς. Ένα κέικ φρούτων, ένα κέικ τσαγιού ή μπισκότα μπορούν επίσης να σερβιριστούν, πάντα με άφθονο καυτό ρόφημα τσαγιού. Ακόμη και αν πίνετε τσάι μόνο σε περιπτώσεις κρυολογήματος, αν βρεθείτε στο Λονδίνο, δοκιμάστε το, για την εμπειρία.
Αυτά είναι τα highlights της βρετανικής κουζίνας, που θα άξιζε να γευτεί ένας ταξιδιώτης. Και αν παρά τις πληροφορίες αυτές, είστε πεπεισμένοι ότι επισκεπτόμενοι το Λονδίνο, θα μείνετε νηστικοί, προφανέστατα υπάρχουν και άλλες λύσεις… κινέζικο… ή sushi ή ακόμη και απλό αμερικάνικο junk food. Και αν όχι.. μην πτοηθείτε! Υπάρχει πάντα η λύση της μπανάνας, που είναι το δημοφιλέστερο φρούτο, πωλείται παντού και είναι πάμφθηνο! Το Λονδίνο είναι έτσι και αλλιώς υπέροχο και θα βρίσκει πάντοτε τρόπους να κλέβει την καρδιά των επισκεπτών του, ακόμη και αν τους έχει αφήσει νηστικούς!
Δημήτρης Βαλελής.
