Η μέντα πιπερίτα ή πιπερώδης μέντα, είναι ένα από τα πιο μοσχοβολιστά ελληνικά βότανα. Στην πραγματικότητα, μόνο στη χώρα μας μετράμε τουλάχιστον 26 διαφορετικά είδη αρωματικής μέντας. Η πιπερώδης όμως είναι κάτι ξεχωριστό, γιατί εκτός από το άρωμα της, έχεις απίστευτες θεραπευτικές ιδιότητες για την υγεία μας.
Η μέντα πιπερίτα είναι ένα φυσικό υβρίδιο, που προήλθε από τη διασταύρωση της κοινής – και γνωστής σε όλους μας- μέντας (Mentha aquatica) και του δυόσμου. Ο μύθος όμως για τη γέννηση της, ξεκινά από τη θεά Περσεφόνη. Σύμφωνα με τη μυθολογία λοιπόν, η Περσεφόνη, περπατούσε αμέριμνη στις όχθες του ποταμού Αχέροντα, όταν συνέλαβε το σύζυγο της Πλούτωνα να αγκαλιάζει μια πανέμορφη νύμφη, την Μίνθη. Τυφλωμένη από τη ζήλεια της, μετέτρεψε την νύμφη αυτή σε ένα ταπεινότατο βότανο, με μωβ άνθη, ώστε να περνά απαρατήρητη από όλους. Ο Πλούτωνας όμως τη λυπήθηκε και της χάρισε μια μοναδική και αξεπέραστη μυρωδιά, προσφέροντας της με αυτόν τον τρόπο την αθανασία.
Όποια εκδοχή γέννησης του βοτάνου και να μας αρέσει καλύτερα να δεχτούμε, το γεγονός είναι πως, η ταπεινή σε εμφάνιση πιπερώδης μέντα, είναι σαφέστατα και από αρχαιοτάτων χρόνων, αγαπημένο βότανο της φαρμακευτικής, της αρωματοποιίας, της μαγειρικής και της οινοποιίας.
Στην βοτανολογία, η μέντα πιπερίτα καταγράφεται ως ποώδες αρωματικό φυτό της οικογένειας των Χειλιανθών. Η λατινική της ονομασία, που χρησιμοποιείται και επίσημα στη φαρμακευτική είναι Mentha piperita, την γνωρίζουμε όμως και ως μίνθη ή αγριοδυόσμο. Τα φύλλα της μέντας, περιέχουν υψηλές περιεκτικότητες σε μόνο, δι και σέσκι- τερπένια, αλλά και πλήθος άλλων αρωματικών ενώσεων όπως είναι η ευκαλυπτόλη και η μενθόλη, υπεύθυνες για το πολύ ξεχωριστό άρωμα της. Επιπρόσθετα, περιέχει σε μικρές ποσότητες ασβεστίου, καλίου, μαγγανίου και σιδήρου, ενώ είναι πλούσια σε βιταμίνη A, B2 και C, αντιοξειδωτικά φλαβονοειδή και τανίνες.
Υπάρχουν ατελείωτες καταγραφές για τη χρήση του αιθερίου ελαίου, του εκχυλίσματος αλλά και του αφεψήματος της μέντας τόσο στην θεραπευτική, όσο και σε πολλούς άλλους τομείς. Ενδεικτικά:
Το αφέψημα της μέντας είναι αγγειοσυσταλτικό και καρδιοτονωτικό, ενώ ταυτόχρονα έχει αγχολυτική δράση και χρησιμοποιείται για να μειώνει τη πνευματική κόπωση και το στρες ενισχύοντας τη μνήμη και την ικανότητα μάθησης.
Το αιθέριο έλαιο από φύλλα μέντας, έχει ευρεία χρήση τόσο στην αρωματοποιία αλλά και διάφορες μορφές εναλλακτικής ιατρικής. Η εισπνοή του ελαίου ή η τοπική εφαρμογή του, προδιαλυμένου σε ελαιώδες μέσο, έχει ευεργετική δράση σε περιπτώσεις βρογχίτιδας, δύσπνοιας, άσθματος και αναπνευστικών προβλημάτων εν γένει, αλλά και σε περιπτώσεις κοινού κρυολογήματος και γρίπης.
Το αφέψημα από φύλλα μέντας, συνίσταται ως φάρμακο κατά της δυσπεψίας, καθώς ελαττώνει τους μυϊκούς σπασμούς, διευκολύνει την πεπτική διαδικασία και διεγείρει την έκκριση χολής από το ήπαρ. Ταυτόχρονα, φαίνεται να λειτουργεί προληπτικά στην εμφάνιση στομαχικού έλκους. Έχει αντισπασμωδική δράση, μειώνει το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, χαλαρώνοντας τους μυς.
Τοπική εφαρμογή αλκοολικού εκχυλίσματος από φύλλα μέντας, διαθέτει ελαφριά τοπική αναισθητική δράση. Η μέντα διαθέτει μεγάλη ποικιλία από πολυφαινόλες, οι οποίες επιδρούν στις νευρικές απολήψεις, δημιουργώντας ταυτόχρονα και αίσθημα ψύχους.
Χάρη στις αναλγητικές, αντιμικροβιακές και αντισηπτικές της ιδιότητες, η μέντα χρησιμοποιείται στα οδοντιατρικά σκευάσματα. Χάρη στη μενθόλη, το αιθέριο έλαιο της μέντας, το βότανο έχει ευρεία χρήση σε σκευάσματα για τη βελτίωση της αναπνοής όπως οι καραμέλες και τα διαλύματα.
Το εκχύλισμα της μέντας, διαθέτει αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες, χάρη στις πολυφαινολικές ενώσεις αλλά και τις βιταμίνες Α και C, που περιέχει. Έχει την ικανότητα να αποτοξινώνει αλλά και να ενυδατώνει το δέρμα, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται για την πρόληψη της πρόωρης γήρανσης του, σε καλλυντικές κρέμες. Στο τριχωτό της κεφαλής, το εκχύλισμα της μέντας, εκτός από τις παραπάνω ιδιότητες, διαθέτει και σμηγματορρυθμιστική και αντιμυκητιακή δράση, ώστε να είναι πολύ σημαντικό για την αντιμετώπιση της λιπαρότητας και της πιτυρίδας.
